Ở ngày hội Toán học mở 2019, GS Đỗ Đức Thái - chủ biên chương trình môn Toán mới, có chia sẻ về vấn đề thi trắc nghiệm Toán như hiện nay: ...
Ở ngày hội Toán học mở 2019, GS Đỗ Đức Thái - chủ biên chương trình môn Toán mới, có chia sẻ về vấn đề thi trắc nghiệm Toán như hiện nay: "Đánh giá trắc nghiệm bằng multiple choice không đo được năng lực tư duy và lập luận. Nó chỉ khuyến khích học sinh nhận biết bản chất thông qua dấu hiệu bên ngoài, đó là vô cùng tai hại".
Trong những trăn trở của mình về môn toán, GS-TSKH Đỗ Đức Thái đã có những trả lời thẳng thắn quan điểm của mình về việc thi trắc nghiệm. Ông nói: "Chúng ta cần phải thay đổi thi cử và với tất cả trách nhiệm của mình, chúng tôi sẽ cố gắng giải thích với các lãnh đạo để hỗ trợ giáo dục phổ thông. Nếu không thì một bên xây một bên phá, xây lâu mà phá rất nhanh".
Trước hết, chủ biên môn toán không phản đối hình thức thi trắc nghiệm. Theo ông, trong trắc nghiệm có nhiều loại khác nhau, trong đó có một hình thức trắc nghiệm yêu cầu chọn 1 đáp án đúng trong số 4-5 lựa chọn (gọi là multiple choice).
"Hình thức trắc nghiệm này có đánh giá được, phản ánh được những năng lực giáo dục toán học đòi hỏi không, không làm được", ông đặt vấn đề rồi trả lời ngay.
Ông lý giải, trong giải quyết vấn đề thì khó nhất là nhìn thấy vấn đề là gì và trôi về đâu. Đó là giá trị sáng tạo lớn nhất của con người. "Khi chúng ta đặt ra dạng thi này thì chẳng qua chúng ta thử thách học sinh cái cảm giác tính đúng của một bài toán. Tôi đồng ý trong dạy toán phải dạy cảm giác toán, trực giác toán để biết được tính đúng tính sai. Nhưng đấy chỉ là một phần của toán học mà không phải là phần cơ bản. Phần cơ bản của toán học là dạy cho người học biết chịu trách nhiệm về mình, nói gì phải có căn cứ không phải cảm giác đúng đó", GS Thái nói.
Từ đó, GS Thái cho rằng: "Multiple choice đang hướng học sinh đến cảm giác toán học ăn may, nhận biết những bản chất thông qua dấu hiêụ bên ngoài. Cái đấy là giết chết học sinh, giết chết toàn bộ sự sáng tạo của con người. Không có con người nào có thể sáng tạo nghiêm túc từ vài ba nhìn nhận dấu hiệu bên ngoài, nếu những người đó đi học y là chết. Biểu hiện bên ngoài của bệnh là giống nhau, chỉ mổ xẻ phân tích bên trong mới biết biểu hiện này ứng với bệnh nào".
"Tôi khẳng định rằng đánh giá trắc nghiệm bằng multiple choice không đo được năng lực tư duy và lập luận, không đo được năng lực giải quyết vấn đề, không đo được khả năng giao tiếp. Nó chỉ khuyến khích học sinh nhận biết bản chất thông qua dấu hiệu bên ngoài, đó là vô cùng tai hại. Chúng ta muốn thi trắc nghiệm thì phải thay đổi hình thức thi trắc nghiệm", ông đề xuất.
Lập luận thêm vấn đề này, ông Thái nói tiếp: "Có người hỏi tôi IELTS có thi trắc nghiệm không? Thực ra nó là một tổ hợp những hình thức đánh giá, thí sinh vẫn phải nghe, nghe xong phải nói lại và vẫn phải viết".
Ông kết luận: "Tôi không đồng ý thi toán bằng trắc nghiệm multiple choice nhưng cũng không cổ vũ lối thi toán tự luận mà khó như thời '3 chung' hoặc những năm trước".
"Việc ra hình thức thi nào cần một nghiên cứu rất cẩn thận. Việc thi trắc nghiệm nhiều năm cần có tổng kết đánh giá tính hiệu quả và nguồn nhân lực sinh ra từ đó trước khi quyết định một cách ào ạt và áp dụng thẳng vào chương trình giáo dục phổ thông mới", ông đề xuất mạnh mẽ.
Nói về chương trình môn toán trong chương trình phổ thông mới, theo ông Thái, môn học này muốn hình thành 5 năng lực, thực ra chỉ 2 điều. Thứ nhất học toán để thông minh hơn, suy nghĩ logic hơn, hợp lý hơn, lập luận chắc chắn, biết đúng biết sai một cách rõ ràng - những tối cần thiết trong cuộc đời. Thứ 2 là học toán kiếm được tiền, nuôi được bản thân và gia đình.
"Để kiếm được tiền thì bắt buộc phải giải quyết vấn đề thực tiễn chứ không phải giải quyết đề thi. Đề thi vào lớp 10 của TP.HCM vừa qua là một cách ra đề thi theo định hướng dạy học này", GS Thái nhận định.
Ông Thái cũng nêu ra những ra mong muốn với môn toán trong chương trình giáo dục phổ thông mới. Đó là tinh giản, thiết thực, hiện đại và khả năng sáng tạo được phát huy.
Ông nói: "Điểm yếu rất lớn của học sinh Việt Nam nói riêng và con người Việt Nam nói chung là khả năng sáng tạo không được phát huy. Lối dạy, lối học, đặc biệt lối thi cử đào tạo ra con người có tư duy khuôn mẫu, không khơi nguồn sáng tạo của con người, điều đó cản trở đất nước đi lên".
Xem thêm: GS Đỗ Đức Thái - Học Toán không phải để thi
GS-TSKH Đỗ Đức Thái - Trưởng khoa Toán ĐHSP HN - Chủ biên chương trình môn Toán phổ thông mới |
Không đồng ý thi trắc nghiệm Toán kiểu multilpe choice
Trong những trăn trở của mình về môn toán, GS-TSKH Đỗ Đức Thái đã có những trả lời thẳng thắn quan điểm của mình về việc thi trắc nghiệm. Ông nói: "Chúng ta cần phải thay đổi thi cử và với tất cả trách nhiệm của mình, chúng tôi sẽ cố gắng giải thích với các lãnh đạo để hỗ trợ giáo dục phổ thông. Nếu không thì một bên xây một bên phá, xây lâu mà phá rất nhanh".
Trước hết, chủ biên môn toán không phản đối hình thức thi trắc nghiệm. Theo ông, trong trắc nghiệm có nhiều loại khác nhau, trong đó có một hình thức trắc nghiệm yêu cầu chọn 1 đáp án đúng trong số 4-5 lựa chọn (gọi là multiple choice).
"Hình thức trắc nghiệm này có đánh giá được, phản ánh được những năng lực giáo dục toán học đòi hỏi không, không làm được", ông đặt vấn đề rồi trả lời ngay.
Ông lý giải, trong giải quyết vấn đề thì khó nhất là nhìn thấy vấn đề là gì và trôi về đâu. Đó là giá trị sáng tạo lớn nhất của con người. "Khi chúng ta đặt ra dạng thi này thì chẳng qua chúng ta thử thách học sinh cái cảm giác tính đúng của một bài toán. Tôi đồng ý trong dạy toán phải dạy cảm giác toán, trực giác toán để biết được tính đúng tính sai. Nhưng đấy chỉ là một phần của toán học mà không phải là phần cơ bản. Phần cơ bản của toán học là dạy cho người học biết chịu trách nhiệm về mình, nói gì phải có căn cứ không phải cảm giác đúng đó", GS Thái nói.
Từ đó, GS Thái cho rằng: "Multiple choice đang hướng học sinh đến cảm giác toán học ăn may, nhận biết những bản chất thông qua dấu hiêụ bên ngoài. Cái đấy là giết chết học sinh, giết chết toàn bộ sự sáng tạo của con người. Không có con người nào có thể sáng tạo nghiêm túc từ vài ba nhìn nhận dấu hiệu bên ngoài, nếu những người đó đi học y là chết. Biểu hiện bên ngoài của bệnh là giống nhau, chỉ mổ xẻ phân tích bên trong mới biết biểu hiện này ứng với bệnh nào".
"Tôi khẳng định rằng đánh giá trắc nghiệm bằng multiple choice không đo được năng lực tư duy và lập luận, không đo được năng lực giải quyết vấn đề, không đo được khả năng giao tiếp. Nó chỉ khuyến khích học sinh nhận biết bản chất thông qua dấu hiệu bên ngoài, đó là vô cùng tai hại. Chúng ta muốn thi trắc nghiệm thì phải thay đổi hình thức thi trắc nghiệm", ông đề xuất.
Lập luận thêm vấn đề này, ông Thái nói tiếp: "Có người hỏi tôi IELTS có thi trắc nghiệm không? Thực ra nó là một tổ hợp những hình thức đánh giá, thí sinh vẫn phải nghe, nghe xong phải nói lại và vẫn phải viết".
Ông kết luận: "Tôi không đồng ý thi toán bằng trắc nghiệm multiple choice nhưng cũng không cổ vũ lối thi toán tự luận mà khó như thời '3 chung' hoặc những năm trước".
"Việc ra hình thức thi nào cần một nghiên cứu rất cẩn thận. Việc thi trắc nghiệm nhiều năm cần có tổng kết đánh giá tính hiệu quả và nguồn nhân lực sinh ra từ đó trước khi quyết định một cách ào ạt và áp dụng thẳng vào chương trình giáo dục phổ thông mới", ông đề xuất mạnh mẽ.
5 năng lực - 2 mục đích
Nói về chương trình môn toán trong chương trình phổ thông mới, theo ông Thái, môn học này muốn hình thành 5 năng lực, thực ra chỉ 2 điều. Thứ nhất học toán để thông minh hơn, suy nghĩ logic hơn, hợp lý hơn, lập luận chắc chắn, biết đúng biết sai một cách rõ ràng - những tối cần thiết trong cuộc đời. Thứ 2 là học toán kiếm được tiền, nuôi được bản thân và gia đình.
"Để kiếm được tiền thì bắt buộc phải giải quyết vấn đề thực tiễn chứ không phải giải quyết đề thi. Đề thi vào lớp 10 của TP.HCM vừa qua là một cách ra đề thi theo định hướng dạy học này", GS Thái nhận định.
Ông Thái cũng nêu ra những ra mong muốn với môn toán trong chương trình giáo dục phổ thông mới. Đó là tinh giản, thiết thực, hiện đại và khả năng sáng tạo được phát huy.
Ông nói: "Điểm yếu rất lớn của học sinh Việt Nam nói riêng và con người Việt Nam nói chung là khả năng sáng tạo không được phát huy. Lối dạy, lối học, đặc biệt lối thi cử đào tạo ra con người có tư duy khuôn mẫu, không khơi nguồn sáng tạo của con người, điều đó cản trở đất nước đi lên".
Theo Thanh Niên. Người đăng: Tố Uyên Trần.
Xem thêm: GS Đỗ Đức Thái - Học Toán không phải để thi