Chọn cách tính giá điện thế nào cho tối ưu, '5 bậc' hay 'một giá'?

Ngày 10/8/2020, trên báo VNexpress có bài viết về đề xuất "điện một giá", trong đó Bộ Công Thương đã đưa ra 2 kịch bản tính giá đi...

Ngày 10/8/2020, trên báo VNexpress có bài viết về đề xuất "điện một giá", trong đó Bộ Công Thương đã đưa ra 2 kịch bản tính giá điện. Ở mỗi kịch bản, có 2 phương án để các hộ gia đình lựa chọn là tính điện một giá hoặc tính giá điện theo 5 bậc.

1. Kịch bản 1

Theo kịch bản 1, biểu giá luỹ tiến 5 bậc có tỷ lệ thấp nhất bằng 90% giá bán lẻ điện bình quân cho kWh 0-100 và cao nhất 274% giá bán lẻ điện bình quân với kWh từ 701 trở lên. Còn điện một giá tương ứng 145% giá bán lẻ điện bình quân, khoảng 2.703 đồng một kWh (chưa gồm thuế VAT).

Chi tiết như sau:

Bảng giá điện theo 5 bậc và tính một giá (kịch bản 1). Nguồn: VNExpress (chụp màn hình).

Gọi $x$ là số kWh điện mà một hộ gia đình dùng trong 1 tháng (giả sử rằng EVN luôn làm tròn để $x$ nguyên dương).

Gọi $T$ là số tiền điện được tính theo phương án '5 bậc' và $T' \ \ \ \ $ là số tiền điện được tính theo phương án 'một giá' (đơn vị: đồng Việt Nam).

Ta có ngay: $T'=2703x.$

Giá điện trung bình trong khoảng $(0; 700]$ là:

$\overline{t}= \ \ \ \ \frac{1678+2014+2629\times 2+2983\times 3}{1+1+2+3}   \ \ \ \ = 2557 \ \ \ \ \ \ \ $

Trường hợp 1.  Nếu $x \leq 700$ thì

$T \leq x. \overline{t} = 2557x < 2703x = T'.$

Trường hợp 2. Nếu $x> 700$ thì ta viết $x=700+n$ với $n$ là số nguyên dương.

Khi đó ta có:

$T=2557\times 700+5109n=1789900+5109n,$

và 

$T'=2703(700+n)= 1892100+2703n.$

Xét phương trình $T=T' \ \ \ \ $ ta được

$1789900+5109n=1892100+2703n \\  \Leftrightarrow n=(1892100-1789900)/(5109-2703) \approx 42,477$

Do $n$ là số nguyên dương nên ta sẽ chọn mốc $42$ (tương ứng là mốc $742$ đối với $x$) để biện luận.

Từ trường hợp 1 và 2 ta có kết quả cuối cùng như sau:

(*) Nếu hộ gia đình sử dụng không quá $742$ kWh/tháng ($x \le 742$) thì $T< T'.$

Do đó hộ gia đình chọn thanh toán tiền điện theo phương án '5 bậc' sẽ lợi hơn.

(**) Nếu hộ gia đình sử dụng trên $742$ kWh/tháng ($x \ge 743$) thì $T >T'.$

Do đó hộ gia đình chọn thanh toán tiền điện theo phương án 'một giá' sẽ lợi hơn.

2. Kịch bản 2

Ở kịch bản 2, giá bán lẻ điện sinh hoạt 5 bậc có tỷ lệ thấp nhất 90% giá bán lẻ điện bình quân cho 0-100 kWh và cao nhất 185% giá bán lẻ điện bình quân từ 701 kWh trở lên. Còn điện một giá là 155% giá bán lẻ điện bình quân, khoảng 2.890 đồng một kWh, chưa gồm thuế VAT.

Với cách tính tương tự như trên, ta tìm ra cột mốc để biện luận là $x=1116$.

Tức nếu giá điện được chốt theo kịch bản 2 thì:

+ Những hộ gia đình sử dụng không quá $1116$ kWh/tháng thì chọn cách tính giá điện theo 5 bậc sẽ lợi hơn (tiết kiệm hơn).

+ Những hộ gia đình sử dụng trên $1116$ kWh/tháng thì chọn cách tính giá điện "một giá" sẽ lợi hơn.

 

 Người đăng: MiR Math.