Xin trích đăng bài viết của thầy Bá Phong - một thầy giáo từng dạy Toán ở trường chuyên, ở đại học nhưng lại bỏ nghề để trải nghiệm và tránh...
Xin trích đăng bài viết của thầy Bá Phong - một thầy giáo từng dạy Toán ở trường chuyên, ở đại học nhưng lại bỏ nghề để trải nghiệm và tránh tụt hậu, sau đó quay lại với nghề dạy Toán nhưng theo một hướng hoàn toàn mới.
Tôi bắt đầu dạy học ngay từ khi là sinh viên năm thứ nhất, 1999, gia sư, mở lớp dạy ở nhà, luyện thi vào trường chuyên, luyện thi đại học, dạy ở trường chuyên, dạy đại học, ... đến 2014 thì từ bỏ nghề dạy học.
Tất cả những người xung quanh tôi thực sự sốc với quyết định này. Tôi từng cố giải thích nhưng hầu như không ai hiểu, kể cả người thân trong gia đình, nhưng họ đành chấp nhận quyết định của tôi.
Bây giờ, sau 5 năm trải nghiệm làm việc ở các công ty nước ngoài tại Đà Nẵng, Sài Gòn, Hội An và Nghệ An, tôi lại quay lại với nghề dạy học: Dạy Toán Tiếng Anh cho học sinh từ lớp 1 đến 12.
Ngày đó, sau 15 năm dạy học tôi nhận ra rằng: Cái kiểu đọc sách, nghiên cứu xong mang ra dạy học trò ngay cứ sai sai, và bản thân mình càng ngày càng thui chột về tư duy. Tôi thấy mình không mang đến nhiều giá trị cho học trò mình, còn bản thân thì càng ngày càng tụt hậu với thế giới bên ngoài 4 bức tường của nhà trường. Điều dễ thấy nhất là tôi tụt hậu với chính em trai của mình, với bạn bè cũ của mình, mặc dù ngày xưa tôi học giỏi hơn em trai, hơn những người bạn đó.
Tôi sợ hãi, khủng hoảng tư tưởng và hoảng loạn.
Mặc dù đã có vợ và 2 con nhỏ, tôi vẫn quyết định ra đi để tìm kiếm điều gì đó giải thích cho sự khủng hoảng tư tưởng của mình. Tôi cũng biết rằng tôi không thể tìm thấy điều tôi muốn nếu cứ quanh quẩn ở Nghệ An. Tôi đành để vợ con ở Nghệ An, lên đường vào Đà Nẵng, Sài Gòn để tìm câu trả lời cho chính mình.
Tôi lao vào tất cả các hoạt động công việc, hình thành mạng lưới các mối quan hệ rộng khắp cả Hà Nội, Đà Nẵng, Sài Gòn,...; tham gia hàng loạt các hội nhóm, các buổi chia sẻ, các nhóm chat,... Tôi gạt sang bên các quan niệm mà mình đã từng cho là đúng đắn, tôn thờ. Tôi nghiên cứu và trải nghiệm các loại tôn giáo khác nhau. Tôi dành tất cả các ngày cuối tuần để đi tới các tỉnh thành khác nhau, thậm chí ra nước ngoài để tìm kiếm trải nghiệm.
Rồi tôi nhận ra để dạy người khác, người thầy cần trải qua 3 bước:
Bước 1: Học tập, nghiên cứu qua sách vở, thầy cô
Bước 2: Trải nghiệm để thực chứng chân lý
Bước 3: Chia sẻ, dạy lại người khác về những điều đã thực chứng
Sách vở, ngôn từ chỉ là tấm bản đồ để tìm và trải nghiệm chân lý. Hãy cẩn thận về cách hiểu của bạn với những gì bạn đọc được từ sách vở, chưa hẳn cách hiểu đó là ý đồ của tác giả và càng chưa hẳn là chân lý thực tiễn.
Đọc sách, nghiên cứu chỉ mới là bước đọc bản đồ để tìm chân lý, đọc thực đơn khi vào nhà hàng; trải nghiệm thực tiễn và tự chứng ngộ chân lý mới là đặt chân đến tận địa điểm ghi trong bản đồ, mới là thực sự thưởng thức và trải nghiệm món ăn được ghi trên thực đơn.
Những gì tôi từng làm trong quá trình dạy học 15 năm trước đây chỉ có bước 1 và bước 3, tôi đã bỏ qua bước 2, bước quan trọng nhất, mang tính sống còn của nghề dạy học.
Điều mà 15 năm xưa đó mà tôi đã làm thực sự nguy hiểm cho chính bản thân mình và cho học trò của mình. Tôi đọc sách, nghiên cứu và tự hiểu 1 cách thuần lý thuyết dựa trên những quan niệm thành kiến cá nhân của mình. Sự hiểu biết đó đa phần là sai lầm vì nó xa rời thực tiễn. Rồi tôi lại chia sẻ lại, truyền lại những hiểu biết sai lầm đó cho học trò. Học trò vì tin vào người thầy mà cố để thấm được điều người thầy chia sẻ; học trò hoặc là cũng sai lầm như thầy, hoặc là khi đối chiếu với thực tiễn thì thấy có chênh lệch, mâu thuẫn, dẫn đến khủng hoảng vì không biết lời thầy là đúng hay thực tiễn là đúng, biết tin ai đây?
Bây giờ, tôi quay lại với nghề dạy học nhưng tôi luôn cố hết sức để chia sẻ những gì mà bản thân đã thực sự trải nghiệm sâu sắc, cố gắng mang lại thật nhiều giá trị cho người học. Và tôi luôn nhắc nhở bản thân và nhắc nhở học trò mình rằng: thầy và sách vở không bao giờ là chân lý, các con hãy trải nghiệm thực tiễn, kiểm chứng nhiều lần, thấy đúng thì đó mới là chân lý; đừng vội tin ngay lời thầy, đừng vội tin ngay những gì các con đọc được trong sách vở.
Tôi cũng luôn nhắc nhở bản thân và học trò mình rằng: dù các con học gì, làm gì thì mục đích của con người là Tạo giá trị, đó là Nhân. Khi các con Tạo được giá trị cho cộng đồng, cộng đồng sẽ lập tức trả tiền cho giá trị đó. Tiền sẽ tự chảy về, đó là Quả. Hãy tập trung vào Nhân, Quả sẽ tự đến. Tạo giá trị là Mục đích của Học tập và Làm việc, còn Tiền chảy về là Thước đo cho những giá trị mà các con đã tạo ra. Các con Tạo càng nhiều giá trị, càng nhiều người sử dụng thì tiền sẽ càng chảy về nhiều và các con có thể trở nên giàu có mà không thế lực nào cản được, kể cả chính các con, trừ khi các con cho đi tài sản của mình.
Ở những nước tiên tiến như Mỹ và Singapore (xem lại bài viết về cách dạy học Toán ở Mỹ và Singapore) , người ta rất coi trọng những người thầy có trải nghiệm thực tiễn. Chẳng hạn, các trường học thường tuyển cựu vận động viên thể thao có thành tích về huấn luyện các môn thể thao, tuyển các nghệ sỹ, họa sỹ nổi tiếng lớn tuổi về dạy các môn nghệ thuật, cựu chiến binh đã từng tham gia chiến trường về dạy quốc phòng, ... Tất nhiên họ sẽ được trang bị thêm những kiến thức kỹ năng dạy học. Bởi vì trường học bên đó tin rằng: thứ mà các chuyên gia đó dạy không chỉ là kiến thức, kỹ năng mà còn là trải nghiệm sâu sắc của chính họ.
Nguồn: Bá Phong.
Tôi bắt đầu dạy học ngay từ khi là sinh viên năm thứ nhất, 1999, gia sư, mở lớp dạy ở nhà, luyện thi vào trường chuyên, luyện thi đại học, dạy ở trường chuyên, dạy đại học, ... đến 2014 thì từ bỏ nghề dạy học.
Tất cả những người xung quanh tôi thực sự sốc với quyết định này. Tôi từng cố giải thích nhưng hầu như không ai hiểu, kể cả người thân trong gia đình, nhưng họ đành chấp nhận quyết định của tôi.
Bây giờ, sau 5 năm trải nghiệm làm việc ở các công ty nước ngoài tại Đà Nẵng, Sài Gòn, Hội An và Nghệ An, tôi lại quay lại với nghề dạy học: Dạy Toán Tiếng Anh cho học sinh từ lớp 1 đến 12.
Lý do vì sao ngày xưa tôi bỏ nghề
Ngày đó, sau 15 năm dạy học tôi nhận ra rằng: Cái kiểu đọc sách, nghiên cứu xong mang ra dạy học trò ngay cứ sai sai, và bản thân mình càng ngày càng thui chột về tư duy. Tôi thấy mình không mang đến nhiều giá trị cho học trò mình, còn bản thân thì càng ngày càng tụt hậu với thế giới bên ngoài 4 bức tường của nhà trường. Điều dễ thấy nhất là tôi tụt hậu với chính em trai của mình, với bạn bè cũ của mình, mặc dù ngày xưa tôi học giỏi hơn em trai, hơn những người bạn đó.
Tôi sợ hãi, khủng hoảng tư tưởng và hoảng loạn.
Mặc dù đã có vợ và 2 con nhỏ, tôi vẫn quyết định ra đi để tìm kiếm điều gì đó giải thích cho sự khủng hoảng tư tưởng của mình. Tôi cũng biết rằng tôi không thể tìm thấy điều tôi muốn nếu cứ quanh quẩn ở Nghệ An. Tôi đành để vợ con ở Nghệ An, lên đường vào Đà Nẵng, Sài Gòn để tìm câu trả lời cho chính mình.
Tôi lao vào tất cả các hoạt động công việc, hình thành mạng lưới các mối quan hệ rộng khắp cả Hà Nội, Đà Nẵng, Sài Gòn,...; tham gia hàng loạt các hội nhóm, các buổi chia sẻ, các nhóm chat,... Tôi gạt sang bên các quan niệm mà mình đã từng cho là đúng đắn, tôn thờ. Tôi nghiên cứu và trải nghiệm các loại tôn giáo khác nhau. Tôi dành tất cả các ngày cuối tuần để đi tới các tỉnh thành khác nhau, thậm chí ra nước ngoài để tìm kiếm trải nghiệm.
3 bước cần có của một người thầy
Rồi tôi nhận ra để dạy người khác, người thầy cần trải qua 3 bước:
Bước 1: Học tập, nghiên cứu qua sách vở, thầy cô
Bước 2: Trải nghiệm để thực chứng chân lý
Bước 3: Chia sẻ, dạy lại người khác về những điều đã thực chứng
Đọc sách, nghiên cứu chỉ mới là bước đọc bản đồ để tìm chân lý, đọc thực đơn khi vào nhà hàng; trải nghiệm thực tiễn và tự chứng ngộ chân lý mới là đặt chân đến tận địa điểm ghi trong bản đồ, mới là thực sự thưởng thức và trải nghiệm món ăn được ghi trên thực đơn.
Những gì tôi từng làm trong quá trình dạy học 15 năm trước đây chỉ có bước 1 và bước 3, tôi đã bỏ qua bước 2, bước quan trọng nhất, mang tính sống còn của nghề dạy học.
Điều mà 15 năm xưa đó mà tôi đã làm thực sự nguy hiểm cho chính bản thân mình và cho học trò của mình. Tôi đọc sách, nghiên cứu và tự hiểu 1 cách thuần lý thuyết dựa trên những quan niệm thành kiến cá nhân của mình. Sự hiểu biết đó đa phần là sai lầm vì nó xa rời thực tiễn. Rồi tôi lại chia sẻ lại, truyền lại những hiểu biết sai lầm đó cho học trò. Học trò vì tin vào người thầy mà cố để thấm được điều người thầy chia sẻ; học trò hoặc là cũng sai lầm như thầy, hoặc là khi đối chiếu với thực tiễn thì thấy có chênh lệch, mâu thuẫn, dẫn đến khủng hoảng vì không biết lời thầy là đúng hay thực tiễn là đúng, biết tin ai đây?
Quay lại với nghề dạy Toán
Bây giờ, tôi quay lại với nghề dạy học nhưng tôi luôn cố hết sức để chia sẻ những gì mà bản thân đã thực sự trải nghiệm sâu sắc, cố gắng mang lại thật nhiều giá trị cho người học. Và tôi luôn nhắc nhở bản thân và nhắc nhở học trò mình rằng: thầy và sách vở không bao giờ là chân lý, các con hãy trải nghiệm thực tiễn, kiểm chứng nhiều lần, thấy đúng thì đó mới là chân lý; đừng vội tin ngay lời thầy, đừng vội tin ngay những gì các con đọc được trong sách vở.
Tôi cũng luôn nhắc nhở bản thân và học trò mình rằng: dù các con học gì, làm gì thì mục đích của con người là Tạo giá trị, đó là Nhân. Khi các con Tạo được giá trị cho cộng đồng, cộng đồng sẽ lập tức trả tiền cho giá trị đó. Tiền sẽ tự chảy về, đó là Quả. Hãy tập trung vào Nhân, Quả sẽ tự đến. Tạo giá trị là Mục đích của Học tập và Làm việc, còn Tiền chảy về là Thước đo cho những giá trị mà các con đã tạo ra. Các con Tạo càng nhiều giá trị, càng nhiều người sử dụng thì tiền sẽ càng chảy về nhiều và các con có thể trở nên giàu có mà không thế lực nào cản được, kể cả chính các con, trừ khi các con cho đi tài sản của mình.
Ở những nước tiên tiến như Mỹ và Singapore (xem lại bài viết về cách dạy học Toán ở Mỹ và Singapore) , người ta rất coi trọng những người thầy có trải nghiệm thực tiễn. Chẳng hạn, các trường học thường tuyển cựu vận động viên thể thao có thành tích về huấn luyện các môn thể thao, tuyển các nghệ sỹ, họa sỹ nổi tiếng lớn tuổi về dạy các môn nghệ thuật, cựu chiến binh đã từng tham gia chiến trường về dạy quốc phòng, ... Tất nhiên họ sẽ được trang bị thêm những kiến thức kỹ năng dạy học. Bởi vì trường học bên đó tin rằng: thứ mà các chuyên gia đó dạy không chỉ là kiến thức, kỹ năng mà còn là trải nghiệm sâu sắc của chính họ.
Nguồn: Bá Phong.
