Trước Công Nguyên, các học giả Hy Lạp cổ đại đã dự đoán được trái đất có hình dạng là một khối cầu, và học giả Eratosthenes là người tiên ph...
Trước Công Nguyên, các học giả Hy Lạp cổ đại đã dự đoán được trái đất có hình dạng là một khối cầu, và học giả Eratosthenes là người tiên phong trong việc dùng thực nghiệm để tính độ dài xích đạo (lúc đó ông gọi là "một vòng trái đất") chỉ bằng bóng đổ của một cây gậy dưới ánh Mặt trời.
Eratosthenes là một trong những học giả nổi tiếng bật nhất vào thời của ông, nghiên cứu hầu hết lĩnh vực về khoa học. Năm 240 TCN, ông được bổ nhiệm làm thủ thư tại thư viện Alexandria - một trung tâm tài liệu vô cùng lớn, có thể ví như Google thời nay.
Một trong những tham vọng của ông là vẽ được bản đồ toàn thế giới. Để thực hiện nó, Eratosthenes biết rằng ông cần phải xác định kích thước của Trái Đất.
Ông từng nghe kể về câu chuyện một cái giếng tại thành phố Syene (nay là Aswan, Ai Cập) có những tính chất rất riêng biệt. Vào buổi trưa trong ngày hạ chí, ngay lúc Mặt trời trên đỉnh đầu, ánh sáng chiếu thẳng xuống đáy giếng mà không để lại bất kì cái bóng nào.
Để kiểm tra xem điều tương tự có xảy ra tại Alexandria hay không, Eratosthenes đặt một cây gậy thẳng đứng cũng vào ngày hạ chí lúc giữa trưa, nó để lại cái bóng với một góc 7,2 độ.
Eratosthenes nhận ra ông có thể làm một vài phép toán đơn giản để tính ra được chu vi của Trái Đất, điều ông cần biết là khoảng cách giữa Alexandria và Syene.
Eratosthenes kết luận rằng khoảng cách từ Alexandria tới Syene bằng khoảng 7/360 chu vi Trái Đất.
Cách thức đo lường khoảng cách lúc đó còn khá thô sơ, ông đã thuê những người đi rừng kì cựu, có thể biết chính xác số bước đi của họ, và đo khoảng cách giữa 2 thành phố là 5.000 stadia (khoảng 800-900km).
Với những số liệu này, Eratosthenes thực hiện phép tính nhanh. Khi Mặt trời vuông góc tại Syene và tạo góc 7,2 độ tại Alexandria, khoảng cách giữa hai thành phố vào khoảng 800-900km, vậy một vòng Trái Đất 360 độ sẽ ứng với 40.000km.
Dù giả định của ông bị lỗi, khoảng cách đưa ra cũng chưa chính xác, nhưng tính toán cuối cùng đưa ra chỉ lệch khoảng 75 km. Ngày nay, chúng ta biết rằng độ dài đường xích đạo Trái Đất là 40.075km. Kết quả không tệ với một nhà toán học cùng cây gậy của mình, từ cách đây hơn 2000 năm.
Eratosthenes là một trong những học giả nổi tiếng bật nhất vào thời của ông, nghiên cứu hầu hết lĩnh vực về khoa học. Năm 240 TCN, ông được bổ nhiệm làm thủ thư tại thư viện Alexandria - một trung tâm tài liệu vô cùng lớn, có thể ví như Google thời nay.
Một trong những tham vọng của ông là vẽ được bản đồ toàn thế giới. Để thực hiện nó, Eratosthenes biết rằng ông cần phải xác định kích thước của Trái Đất.
Ông từng nghe kể về câu chuyện một cái giếng tại thành phố Syene (nay là Aswan, Ai Cập) có những tính chất rất riêng biệt. Vào buổi trưa trong ngày hạ chí, ngay lúc Mặt trời trên đỉnh đầu, ánh sáng chiếu thẳng xuống đáy giếng mà không để lại bất kì cái bóng nào.
Eratosthenes nhận ra ông có thể làm một vài phép toán đơn giản để tính ra được chu vi của Trái Đất, điều ông cần biết là khoảng cách giữa Alexandria và Syene.
Eratosthenes kết luận rằng khoảng cách từ Alexandria tới Syene bằng khoảng 7/360 chu vi Trái Đất.
Cách thức đo lường khoảng cách lúc đó còn khá thô sơ, ông đã thuê những người đi rừng kì cựu, có thể biết chính xác số bước đi của họ, và đo khoảng cách giữa 2 thành phố là 5.000 stadia (khoảng 800-900km).
Với những số liệu này, Eratosthenes thực hiện phép tính nhanh. Khi Mặt trời vuông góc tại Syene và tạo góc 7,2 độ tại Alexandria, khoảng cách giữa hai thành phố vào khoảng 800-900km, vậy một vòng Trái Đất 360 độ sẽ ứng với 40.000km.
Dù giả định của ông bị lỗi, khoảng cách đưa ra cũng chưa chính xác, nhưng tính toán cuối cùng đưa ra chỉ lệch khoảng 75 km. Ngày nay, chúng ta biết rằng độ dài đường xích đạo Trái Đất là 40.075km. Kết quả không tệ với một nhà toán học cùng cây gậy của mình, từ cách đây hơn 2000 năm.
